5.9. TCK 313: Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine Karşı Silahlı İsyana Tahrik ve İsyan Suçu

5.9.      TCK 313: Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine Karşı Silahlı İsyana Tahrik ve İsyan Suçu

Madde 313

(1)       Hâlkı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı silahlı bir isyana tahrik eden kimseye onbeş yıldan yirmi yıla kadar hapis cezası verilir. İsyan gerçekleştiğinde, tahrik eden kişi hakkında yirmi yıldan yirmibeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

(2)       Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine karşı silahlı isyanı idare eden kişi, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır. İsyana katılan diğer kişilere altı yıldan on yıla kadar hapis cezası verilir.

(3)       Bir ve ikinci fıkrada tanımlanan suçların, Devletin savaş hâlinde olmasının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi hâlinde, ağırlaşmış müebbet hapis cezasına hükmolunur

(4)       Bir ve ikinci fıkrada tanımlanan suçların işlenmesi sırasında başka suçların işlenmesi hâlinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ilgili hükümlere göre cezaya hükmolunur.

5.9.1.   TCK 313/1, cü. 1: Hükümete Karşı Silahlı Bir İsyana Tahrik Suçu

Madde metninde halkı Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'ne karşı silahlı isyana tahrik, suç olarak tanımlanmaktadır.

Silahlı isyan, Devlet otoritesini yok etmek amacını ifade eder,

Suçun oluşması bakımından önemli olan husus, halkı "silahlı olarak" maddi bir fiile kışkırtmaktır.

İşlenen fiilin bu fıkra kapsamında olup olmadığının tespitinde fiili işleyenin ifade özgürlüğü çerçevesinde hareket edip etmediği göz önünde bulundurulmalıdır, Suçun maddi unsurunda yer alan "isyana tahrik" fiili belirlenirken, AİHM kararları doğrultusunda, sadece neticeyi doğurmaya elverişli ve yakın bir tehlike doğurabilecek nitelikteki açıklamalar bu suç kapsamında değerlendirilebilecektir.

Suçun oluşması için, isyana tahrik fiili yeterlidir; isyanın gerçekleşmesi şart değildir,

5.9.2.   TCK 313/1, cü. 2: Hükümete Karşı Silahlı İsyan Suçu

TCK'nın 313.maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde, yapılan kışkırtma sonucu isyanın gerçekleşmesi hâlinde, ayrı bir suç tipi yaratılmış ve buna katılanlara ile isyanı idare edenlere verilmesi gerekli cezalar ayrıca gösterilmiştir,

İkinci fıkraya göre, isyana kışkırtan ayrıca buna katılmış veya isyanı idare etmiş ise, sadece katılma veya idare etmeden dolayı ceza verilecektir (TCK 313/2).

5.9.3.   Suçun Savaş Hâlinde İşlenmesi

Maddenin üçüncü fıkrasında, halkı Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'ne karşı silahlı isyana tahrik veya silahlı isyan suçlarının, Devletin savaş hâlinde olmasının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi hâlinde, verilecek ceza belirlenmiştir.

5.9.4.   Araç Suçların Ayrıca Cezalandırılması

Silahlı isyan suçunun işlenmesi sırasında kişiler öldürülmüş, yaralanmış ya da kişilerin veya kamu mallarına zarar verilmiş olabilir. Maddenin dördüncü fıkrasında, bu suçlardan dolayı da ayrıca cezaya hükmolunacağı kabul edilmiştir.