26.2. Örgütlü Suçlar ile Terör Suçlarının Yaptırımlarının İnfazı
26.2. Örgütlü Suçlar ile Terör Suçlarının Yaptırımlarının İnfazı
26.2.1 Örgüt ve Terörle İlgili İnfaz Mevzuatı
Örgütlü suçlar ve terör suçları failleri hakkındaki infaz hükümleri genel olarak 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'da (CGTİK) düzenlenmiştir.
Bu hükümler cezaların infazının gerçekleştirileceği ceza infaz kurumlarının yapısı, ceza infaz kurumlarında suç örgütlerine ait propaganda araçları ve propaganda faaliyetlerinin cezalandırılması, örgüt suçluları ile terör suçlularının kanunda sayılan hâller dışında bir araya gelmelerinin yasaklanması, örgütlü suç mensubu hükümlülerin telefon ve haberleşme haklarının kısıtlanması, örgütlü suç mensuplarının koşullu salıverilme şart ve sürelerini düzenleyen hükümlerdir.
5237 sayılı TCK'da da infaza ilişkin bir hüküm bulunmaktadır.
Suçta tekerrür ve özel tehlikeli suçlular" başlıklı 58. Maddenin 9. Fıkrasına göre "Mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin, itiyadi suçlu, suçu meslek edinen kişi veya örgüt mensubu suçlu hakkında da uygulanmasına hükmedilir."
Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi İle Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük'te ise ceza infaz kurumlarında örgütlü suç mensuplarının avukatla görüşmelerinin kısıtlanmasını düzenleyen hüküm bulunmaktadır.
5275 sayılı CGTİK
Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumlan
MADDE 9.- (1) Yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları, iç ve dış güvenlik görevlilerine sahip, firara karşı teknik, mekanik, elektronik ve fizikî engellerle donatılmış, oda ve koridor kapıları sürekli kapalı tutulan, ancak mevzuatın belirttiği hâllerde aynı oda dışındaki hükümlüler arasında ve dış çevre ile temasların geçerli olduğu sıkı güvenlik rejimine tâbi hükümlülerin bir veya üç kişilik odalarda barındırıldıkları tesislerdir. Bu kurumlarda bireysel veya grup hâlinde iyileştirme yöntemleri uygulanır.
(2) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar ile süresine bakılmaksızın, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya bu örgütün faaliyeti çerçevesinde, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan;
a) İnsanlığa karşı suçlardan (madde 77, 78),
b) Kasten öldürme suçlarından (madde 81, 82),
c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188),
d) Devletin güvenliğine karşı suçlardan (madde 302, 303, 304, 307, 308),
e) Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315),
Mahkûm olanların cezaları, bu kurumlarda infaz edilir.
(3) Eylem ve tutumları nedeniyle tehlikeli hâlde bulunan ve özel gözetim ve denetim altında bulundurulmaları gerekli olduğu saptananlar ile bulundukları kurumlarda düzen ve disiplini bozanlar veya iyileştirme tedbir, araç ve usullerine ısrarla karşı koyanlar bu kurumlara gönderilirler.
(4) Birinci fıkrada tanımı yapılan kurumların ihtiyacı karşılama bakımından yetersiz olması hâlinde, diğer kapalı ceza infaz kurumlarının yüksek güvenlikli bölümleri kullanılır.
(5) Toplam cezasının üçte birini bu kurumlarda geçirerek iyi hâl gösteren hükümlülerin, tutum ve kişiliklerine uygun diğer ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine karar verilebilir.
Hücreye Koyma
MADDE 44.- (1) Hücreye koyma cezası, hükümlünün eylemlerinin nitelik ve ağırlığına göre bir günden yirmi güne kadar, açık havaya çıkma hakkı saklı kalmak üzere, geceli ve gündüzlü bir hücrede tek başına tutulması ve her türlü temastan yoksun bırakılmasıdır.
(3) On bir günden yirmi güne kadar hücreye koyma cezasını gerektiren eylemler şunlardır:
k) Suç örgütlerine ait her türlü yayın, bez afiş, pankart, resim, sembol, işaret ve benzeri eşyayı kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek.
l) Suç örgütlerinin eğitim ve propaganda faaliyetlerini yapmak veya yaptırmak,
Hükümlünün Barındırılması Ve Yatırılması
MADDE 63.
(3) Kadınların erkeklerle, hükümlülerin tutuklularla, çocukların yetişkinlerle, örgüt veya çıkar amaçlı örgüt suçluları ile terör suçlularının Kanunda sayılan hâller dışında bir araya gelmelerine ve bağlantı kurmalarına izin verilmez.
Hükümlünün Telefon İle Haberleşme Hakkı
MADDE 66.- (1) Kapalı ceza infaz kurumlarındaki hükümlüler, tüzükte belirlenen esas ve usullere göre idarenin kontrolündeki ücretli telefonlar ile görüşme yapabilirler. Telefon görüşmesi idarece dinlenir ve kayıt altına alınır. Bu hak, tehlikeli hâlde bulunan ve örgüt mensubu hükümlüler bakımından kısıtlanabilir.
Hükümlünün radyo, televizyon yayınları ile internet olanaklarından yararlanma hakkı
MADDE 67.- (1) Hükümlü, ceza infaz kurumlarında merkezî yayın sistemi bulunduğu takdirde bu sisteme bağlı olarak radyo ve televizyon yayınlarını izleme hakkına sahiptir.
(4) Bu haklar, tehlikeli hâlde bulunan veya örgüt mensubu hükümlüler bakımından kısıtlanabilir.
Hükümlünün Mektup, Faks Ve Telgrafları Alma Ve Gönderme Hakkı
MADDE 68.-
(3) Kurumun asayiş ve güvenliğini tehlikeye düşüren, görevlileri hedef gösteren, terör ve çıkar amaçlı suç örgütü veya diğer suç örgütleri mensuplarının haberleşmelerine neden olan, kişi veya kuruluşları paniğe yöneltecek yalan ve yanlış bilgileri, tehdit ve hakareti içeren mektup, faks ve telgraflar hükümlüye verilmez. Hükümlü tarafından yazılmış ise gönderilmez
Koşullu Salıverilme
MADDE 107.- (1) Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için mahkûmun kurumdaki infaz süresini iyi hâlli olarak geçirmesi gerekir.
(4) Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûmiyet hâlinde; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz altı yılını, müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz yılını, süreli hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının dörtte üçünü infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. Ancak, bu süreler;
a) Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde kırk,
b) Birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde otuzdört,
c) Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla kırk,
d) Bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuz dört,
e) Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuz iki, yıldır.
5237 sayılı TCK
Suçta Tekerrür Ve Özel Tehlikeli Suçlular
MADDE 58.
(9) Mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin, itiyadi suçlu, suçu meslek edinen kişi veya örgüt mensubu suçlu hakkında da uygulanmasına hükmedilir
Tanımlar
MADDE 6
j) Örgüt mensubu suçlu deyiminden; bir suç örgütünü kuran, yöneten, örgüte katılan veya örgüt adına diğerleriyle birlikte veya tek başına suç işleyen kişi,
Anlaşılır.
5275 sayılı CGTİK
Mükerrirlere Özgü İnfaz Rejimi ve Denetimli Serbestlik Tedbiri
MADDE 108.- (1) Tekerrür hâlinde işlenen suçtan dolayı mahkûm olunan;
a) Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının otuz dokuz yılının,
b) Müebbet hapis cezasının otuz üç yılının,
c) Süreli hapis cezasının dörtte üçünün,
İnfaz kurumunda iyi hâlli olarak çekilmesi durumunda, koşullu salıverilmeden yararlanılabilir.
Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük
Avukat ve Noterle Görüşme Hakkı
MADDE 84 -
c) Avukatların savunmaya ilişkin belgeleri, dosyaları ve müvekkilleri ile yaptıkları konuşmaların kayıtları incelemeye tâbi tutulamaz.
2. 5237 sayılı Kanunun 220 nci maddesinde, İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü ve Beşinci Bölümlerinde yer alan suçlardan mahkûm olan hükümlülerin avukatları ile ilişkisinde avukatın savunmaya ilişkin olduğunu beyan ettiği belge ve dosyalar fiziki olarak aranabilir. Konusu suç teşkil eden fiilleri işlediğine, infaz kurumunun güvenliğini tehlikeye düşürdüğüne, terör örgütü veya diğer suç örgütleri mensuplarının örgütsel amaçlı haberleşmelerine aracılık ettiğine ilişkin bulgu veya belge elde edilmesi hâlinde, Cumhuriyet başsavcılığının istemi ve infaz hâkiminin kararıyla, bir görevli görüşmede hazır bulundurulabileceği gibi bu kişilerin avukatlarına verdiği veya avukatlarınca bu kişilere verilen belgeler infaz hâkimince incelenebilir. İnfaz hâkimi belgenin kısmen veya tamamen verilmesine veya verilmemesine karar verir. Bu karara karşı ilgililer, 4675 sayılı Kanuna göre itiraz edebilirler.
26.2.2. Örgüt Suçları ve Terör Suçlarında Koşullu Salıverme
26.2.2.1. Koşullu Salıverme Kavramı ve Hukukî Niteliği
Koşullu salıverilme, ceza infaz kurumunda bulunup cezasını çekmekte olan hükümlünün mahkûm edildiği sürenin yasanın gösterdiği belirli bir kısmını iyi hâlli olarak geçirmesi hâlinde, cezasının geri kalan süresini herhangi bir suç işlemeden ve kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranması koşuluyla, ceza infaz kurumu dışında geçirebilmesine ve bu sürenin bitiminde de cezanın tamamen infaz edilmiş sayılacağı sonucunu doğuran bir sistemdir.
Koşullu salıverme, hapis cezasının bireyselleşmesini sağlama açısından bir araçtır. Bu kurum sayesinde, mahkûm olduğu ceza süresi dolmadan infaz kurumunun dışına çıkacağı ve böylece özgürlüğüne kavuşacağı ümit ve beklentisiyle kişi kendisiyle ilgili olarak uygulanan ıslah ve terbiye programının gereklerine uygun davranabilmektedir. Yani koşullu salıverme mahkûmları iyi hâlli olmaya teşvik etmektedir.
Kanunun sistemi incelendiğinde; koşullu salıverme koşulları oluştuğunda kişinin talebine bağlı olmaksızın bu yönde re'sen karar verilmesi gerekmektedir. Keza, hükümlünün koşullu salıvermeden yararlanmamayı talep etmemesi gibi bir durum söz konusu değildir. Diğer değişle koşullu salıverme hükümlünün rızasına bağlı değildir.
26.2.2.2. Koşullu Salıvermenin Koşulları
765 sayılı TCK'da cezaların içtima müessesesi bulunduğu hâlde 5237 sayılı TCK'da cezaların içtimaı müessesine yer verilmemiştir. Bununla birlikte 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 99. maddesinde birden fazla hükümdeki cezaların toplanması kavramına yer verilmiştir. 5275 sayılı Kanunun 99/1 maddesinde "Bir kişi hakkında hükmolunan her bir ceza diğerinden bağımsızdır, varlıklarını ayrı ayrı korurlar. Ancak, bir kişi hakkında başka kesinleşmiş hükümler bulunur ise, 107. maddenin uygulanabilmesi yönünden mahkemeden bir toplama kararı istenir." düzenlemesi bulunmaktadır.
Böylece 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda "cezaların içtimai" müessesesine yer verilmemekle birlikte, çok sayıda suç işleyen kimselerin de ıslah olabilmelerini, yeniden toplumsal hayata dönebilmelerini ve cezaevi disiplinine uymalarını sağlamak, ceza infaz kurumlarından dışarıya çıkabilme ümitlerini canlı tutabilmek için bu kişilerin de belli ve ağır nitelikteki koşullar altında koşullu salıverilmeden yararlanabilmelerini mümkün kılacak yasal düzenlemeler yapılmıştır.
26.2.2.3. Mahkûm Olunan Cezanın Belirli Süresinin Ceza İnfaz Kurumunda Geçirilmesi
Koşullu salıverme, niteliği gereği sadece hapis cezası bakımından kabul edilmiş bir kurumdur. Bu itibarla mahkûm olunan hapis cezasının ancak belirli kısmı infaz kurumunda çekildikten sonra koşullu salıverilmeden yararlanılabilir.
İnfaz Yasasında, koşullu salıvermeden yararlanabilmek için mahkûm olunan hapis cezasının infaz kurumunda çekilmesi gereken kısmı açısından kategoriler hâlinde belirli süreler öngörülmüştür.
a. Genel Olarak
İnfaz Yasasının 107/2.maddesi uyarınca; Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz yılını, müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar yirmi dört yılını,
Diğer süreli hapis cezalarına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının üçte ikisini infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.
Bu kapsamda koşullu salıverilme için infaz kurumunda geçirilmesi gereken süre; Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde otuz altı, birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde otuz, bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuz altı, bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuz, birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla yirmi sekiz yıldır.( İnfaz Kanunu 107/3. maddesi)
b. Örgütlü suçlarda
Örgütlü suçlar gibi bazı suçların toplum açısından oluşturdukları tehlikelilik durumu göz önünde bulundurularak koşullu salıverilmeden yararlanılabilmesi için diğer suçlara nazaran daha fazla süre ile infaz kurumunda kalmaları kabul edilmiştir.
Bu kapsamda; suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz altı yılını, müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz yılını, süreli hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının dörtte üçünü infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler, (İnfaz Kanunu 107/4.maddesi).
Örgütlü suç kapsamında birden ziyade kesinleşmiş mahkûmiyetin bulunması hâlinde farklı süreler belirlenmiştir.
Bu kapsamda, birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde; kırk, birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde; otuz dört, bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde; en fazla kırk, bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet en fazla otuz dört, birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde; en fazla otuz iki, yılı infaz kurumunda çektikleri takdirde koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.
TMK 10 maddesi ile yetkili mahkemelerin görev alanının belirlenmesinde " bir örgütün faaliyeti çerçevesinde cebir ve tehdit " uygulayan çıkar amaçlı örgüt kavramından hareket edilmiştir.
İnfaz Kanunu 107/4.maddesinde örgütlerin niteliği konusunda bir ayrım yapılmadığından silahlı-silahsız, cebir, tehdit uygulayan-uygulamayan ayrımına gitmeksizin örgütlü suçlarda bu maddede düzenlenen süreler uygulanacaktır.
c. Mükerrirlere özgü infaz rejiminde
İnfaz Yasasının 108. maddesine göre; Tekerrür hâlinde işlenen suçtan dolayı mahkûm olunan; Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının otuz dokuz yılının, müebbet hapis cezasının otuz üç yılının, süreli hapis cezasının dörtte üçünün, infaz kurumunda iyi hâlli olarak çekilmesi durumunda, koşullu salıverilmeden yararlanılabilir.
Suçta tekerrür ve özel tehlikeli suçlular başlığını taşıyan TCK.'nın 58/1-8 maddelerinde önceden işlenen suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suçun işlenmesi hâlinde uygulanacak tekerrür hükümlerine yer verilerek, tekerrür hâlinde hükmolunan cezanın mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirileceği ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbiri uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Ayrıca TCK.'nın 58/9 maddesinde; "Mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin itiyadi suçlu, suçu meslek edinen kişi veya örgüt mensubu suçlu hakkında da uygulanmasına hükmedilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
5237 sayılı TCK'nun tanımlar başlıklı 6. maddesinin j. bendindeki düzenlemeye göre örgüt mensubu suçlu deyiminden; bir suç örgütünü kuran, yöneten, örgüte katılan veya örgüt adına diğerleriyle birlikte veya tek başına suç işleyen kişi anlaşılacağından, gerek TCK'nun 314. maddesinde düzenlenen silahlı örgüt kurmak, yönetmek, üye olmak suçlarından ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan mahkûmiyet hâlinde, gerekse TCK'nun 220. maddesinde düzenlenen örgüt kurmak, yönetmek veya üye olmak ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan mahkûmiyet hâlinde cezanın TCK'nun 58/9. maddesine göre mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirine hükmolunmasına karar verilmesi gereklidir.
Buna göre bu kişilerin cezalarının 5275 sayılı İnfaz Kanunu'nun 108. maddesine göre infaz edilmesi gerekmektedir. Bu hâlde de suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûmiyet hâlinde cezaevinde geçirilecek süreleri düzenleyen 5275 sayılı Kanunun 107/4. maddesinin uygulanma imkânı kalmamaktadır. Yani örgüt mensubu suçlu hakkında TCK'nun 58/9. maddesi uygulanacağından ve bu nedenle cezanın da mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesi gerektiğinden anılan kanunun 107/4. maddesinin örgüt mensubu suçlular hakkında uygulama kabiliyeti kalmamaktadır.
107. maddenin 4. fıkrasının a, b, c, d ve e bentlerinde hükümlünün birden fazla suç nedeniyle kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunması hâlinde cezaevinde geçireceği koşullu salıvermeye esas azamî süreler belirtilmiş ve düzenlenmiş olmasına rağmen, mükerrirlere özgü infaz rejimi ve denetimli serbestlik tedbirini düzenleyen 108. maddede hükümlünün birden fazla suç nedeniyle kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunması hâlinde cezaevinde geçireceği koşullu salıvermeye esas azamî süreler düzenlenmemiş
olması ve ayrıca 108. maddede tekerrür hâlinde çektirilecek cezalar belirtilmiş ve süreli hapis cezasının 3/4'nün çektirilmesine karar verileceği düzenlenmiş iken, "itiyadi suçlu, suçu meslek edinen kişi veya örgüt mensubu suçlu" olması nedeniyle hakkında mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanmasına karar verilen hükümlülerin sabıkası olması hâlinde tekerrür hükümlerinin uygulanmasına ilişkin bir düzenleme yapılmamış olması yasadaki eksiklikler olarak değerlendirilmektedir.
Örgüt mensubu olan sanık hakkında TCK'nın 58/9. maddesine karar verebilmek için 58/1 ve 2. maddelerinde sayılan şartların gerçekleşmiş olması gerekmez. TCK 58/9. maddenin 3713 sayılı Kanunun 3 ve 4. maddeleri ile de bir ilgisi yoktur. Yani 3713 sayılı Kanunun 3 ve 4. maddelerinde sayılan suçları işlemeyen örgüt mensubu kişi hakkında da örgüt faaliyeti çerçevesinde işlediği suç hakkında TCK'nın 58/9. maddesi uyarınca cezanın mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine karar verilecektir.
Yargıtay 9. Ceza Dairesinin 27/10/2010 Tarih ve 2010/7929 - 11127 E. K. Sayılı kararında "Yargıtay Ceza Genel Kurulunun ve Dairemizin yerleşik uygulamaları karşısında kazanılmış hak oluşturmayacağı da gözetilerek, sanıkların örgütün faaliyeti çerçevesinde işledikleri örgüt propagandası yapma, patlayıcı madde bulundurma ve mala zarar verme suçlarından mahkûmiyetleri nedeniyle haklarında TCK'nın 58/9. maddesinin uygulanması konusunda her zaman bir karar verilebilir" şeklinde vurgulandığı üzere 5237 sayılı TCK'nın 58/9. maddesi infaz rejimi ile ilgili olup kazanılmış hak oluşturmaz. Uygulanması konusunda mahkemesince her zaman bir karar verilebilir.
Yargıtay uygulamasında önceleri örgüt üyesi olma suçu 107/4 maddesi kapsamındagörülmemiştir. Yargıtay8. Ceza Dairesi14.10.2009tarihli ve2009/13120 esas, 2009/12722 sayılı ilamı ile "5275 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 107/4. maddesinin, "suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûmiyet hâlinde ... " uygulanabilmesi karşısında, örgüt kurmayı, yönetmeyi veya örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûmiyeti içermeyen örgüt üyeliğinin anılan fıkra kapsamında değerlendirilemeyeceği, bu hâlde sanık hakkında suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak suçundan verilen cezanın, suç tarihi nazara alındığında 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 19 ve ek 2. maddeleri uyarınca infaz edilmesi gerektiği gözetilmeden, cezanın 5275 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 107/4. maddesi gereğince infaz edilmesi" yönündeki yerel Mahkeme kararları bozulmuştur.
Yargıtay'ın daha sonraki tarihli bir kararında ise bu anlayışın değiştiğini görüyoruz. Yargıtay 9. Ceza Dairesi'nin 2012/7539-8672 E. K. ve 10/07/2012 tarihli ilamı ile Terör örgütü üyesi olma suçundan verilen cezanın infazının ne şekilde yapılacağı hususu ile ilgili olarak;
1- 3713 sayılı Kanunun 17. maddesinde 18.07.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5532 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonrası işlenen suçlar bakımından:
5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 58/9. maddesinin, örgüt mensubu suçlu hakkında mükerrirlere özgü infaz rejiminin ve cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin uygulanmasına hükmedileceği hükmünü içerdiği, anılan hükmün örgüt mensubu olma suçundan mahkûmiyetin kanuni sonucu olarak uygulanan infaza ilişkin bir düzenleme olduğu ve kazanılmış hakka konu edilemeyeceği, aynı Kanunun
"Tanımlar" başlıklı 6/1-j maddesine göre örgüt mensubu suçlu deyiminden; bir suç örgütünü kuran, yöneten, örgüte katılan veya örgüt adına diğerleriyle birlikte veya tek başına suç işleyen kişinin anlaşılacağı, nitekim 18.07.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5532 sayılı Kanunla yapılan değişik 3713 sayılı Kanunun 17/1. maddesine göre bu Kanun kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar hakkında, koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik tedbirinin uygulanması bakımından 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107/4 ve 108. maddesi hükümleri uygulanacağı,
2. Dava konusu olayda olduğu gibi 18.07.2006 tarihinden önce işlenen suçlar bakımından:
5237 sayılı TCK'nın zaman bakımından uygulama başlıklı 7/2. maddesine göre suçun işlendiği zamanda yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanun hükümlerinin farklı olması hâlinde hükümlünün lehine olan kanunun uygulanacağı ve infaz olunacağı, aynı maddenin 3. fıkrasına göre infaz rejimine ilişkin hükümlerin derhâl uygulanacağı fakat koşullu salıverilmenin, infaz rejimine ilişkin hükümlerin derhâl uygulanmasının istisnaları arasında sayıldığı dikkate alındığında; koşullu salıverme ile ilgili olarak da lehe infaz kanununun tespit edilmesi gerektiği; suç tarihinde yürürlükte bulunan 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 17/1. maddesinde bu Kanun kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar hakkında koşullu salıverilme ile ilgili olarak yine aynı maddenin uygulanacağı hükmünün bulunduğu, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 18.07.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5532 sayılı Kanun ile değiştirilmeden önceki 17/1. maddesine göre 647 sayılı Kanunun 19. maddesinin bir ve ikinci fıkraları ile Ek 2. maddesi hükümlerinin uygulanmayacağı ve koşullu salıverilme için hükümlülük süresinin dörtte üçünün iyi hâlli olarak çekilmesi gerektiği, bu durumda 3713 sayılı Kanunun 5532 sayılı Kanun ile değiştirilmeden önceki 17/1. maddesi hükümleri ile sonradan yürürlüğe giren ve yukarıdaki 1. bölümde uygulaması açıklanan 5275 sayılı Kanunun 107/4. maddesi hükümleri arasında yapılacak lehe kanun değerlendirmesinde, her iki durumda da koşullu salıverilme için cezaevinde iyi hâlli olarak geçirilmesi gereken sürenin hükmedilen süreli hapis cezasının dörtte üçü olacağı, bu durumda ise değerlendirmeye konu edilen her iki kanun hükmünün aynı sonucu vermesi ve 5275 sayılı Kanunun 107. maddesinde öngörülen denetim süresinin infaz rejimine ilişkin olup TCK'nın 7/3. maddesine göre derhâl uygulanması gerektiği" sonucuna varılmıştır.
Terör suçlarında
3713 Sayılı TMK'nın 17/1 maddesi hükümleri uyarınca terörle mücadele kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar hakkında, koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik tedbirinin uygulanması bakımından 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107 nci maddesinin dördüncü fıkrası ile 108 inci maddesi hükümleri uygulanır.
Kanun koyucu terör suçlularının, toplum açısından oluşturduğu tehlikelilik durumunu nazara alarak bu suçları işleyen hükümlülerin koşullu salıverilmeden yararlanabilmesi için diğer suçlulardan farklı bir düzenleme öngörmüş ve bu hükümlülerin daha fazla süreyle ceza infaz kurumlarında kalmalarını kabul etmiştir.
Terör suçu hükümlüleri diğer hükümlülerden farklı özelliklere sahiptir. Görüşlerinden taviz vermedikleri gibi farklı değer yargılarına sahiptirler. Bu suçları işleyenler kaçıp örgütsel ve terörist eylemlerine devam etme arzusu içindedirler. Diğer taraftan örgütsel amaçları doğrultusunda, askeri ve siyasi eğitim almış ve fikren gelişmiş bir yapıdadırlar. Bu yüzden adi suçlardan farkı infaz kurumlarında muhafazaları ve ayrı bir infaz rejimine tabi tutulmaları gerekmektedir.
Benzeri gerekçelerle Anayasa Mahkemesi 19/07/1990 tarih ve 1989/35 E, 1990/22 Sayılı Kararı '(Resmi Gazete 21 Mart 1991 / 20821 s. 17 v.d) ile; , Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren bazı suçların faillerinin koşullu salıvermeden yararlanmamalarına ilişkin yasa maddelerinin, 31/03/1992 tarih ve 1991/18 E, 1992/20 K. Sayılı Kararı ile de Terörle Mücadele Kanunun kapsamına giren suçlarla ilgili şartla salıverilme sürelerini ağırlaştıran ve dolayısıyla mahkûmun daha uzun süre infaz kurumunda kalmasına yol açan hükmün, Anayasa'nın 2 maddesinde düzenlenen "Hukuk Devleti" ve 10 maddesinde düzenlenen "Eşitlik" ilkelerine aykırı olduğundan bahisle açılan iptal davasını reddetmiştir.
Terörle Mücadele Kanununun 17. maddesinin birinci fıkrasında yapılan yollama olmasa bile, terör örgütünün kurucusu, yöneticisi veya üyesi olmak suçundan ya da terör örgütünün faaliyeti çerçevesinde işlemiş bulunduğu suçlardan mahkûm olan kişiler, cezalarının, İnfaz Kanununun 107. maddesinin dördüncü fıkrasında belirlenen miktarını infaz kurumunda iyi hâlli olarak çektikleri takdirde, koşullu salıvermeden yararlanabileceklerdir.
Ancak yapılan düzenleme ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar (örneğin örgüt mensubu olmasa bile 3713 Sayılı Kanunun 7. maddesinin ikinci fıkrasında düzenlenen terör örgütünün propagandasını yapmak suçunun işleyenler) hakkında 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanununun17. maddesinin birinci fıkrasındaki atıf nedeni ile 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107. maddesinin dördüncü fıkrasında yazılı koşullu salıvermeye ilişkin hükümler ile aynı Kanunun 108. maddesinde yazılı mükerrirlere özgü infaz rejimi uygulanacaktır. Yani ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz altı yılını, müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz yılını, süreli hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının dörtte üçünü, birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde kırk yılını, birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde otuz dört yılını, bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla otuz dört yılını, birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde ise en fazla otuz iki yılını infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabileceklerdir.
26.2.2.4. Mahkûmun İnfaz Süresini İyi Hâlli Olarak Geçirmesi
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107. maddesinin birinci fıkrasına göre koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için hükümlünün infaz süresini iyi hâlli olarak geçirmesi gerekir.
Bir hükümlü hakkındaki iyi hâl kararı, sicil ve gözlem fişi nazara alınarak kurumun düzenine karşı tutumu, pişman olup olmadığı, istekli çalışıp çalışmadığı, kurum yönetimine karşı davranışı, arkadaşlarıyla iyi geçinip geçinmediği, iyileştirme ve eğitim çalışmalarına uyum gibi öğeler göz önünde bulundurularak verilir.
Bu itibarla, iyihâl, koşullu salıverilme kurumun esaslı unsurunu oluşturmaktadır.
Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 89. maddesine göre "iyi hâl" şu şekilde saptanmaktadır:
"Hükümlünün, Kanunun 107 maddesinde öngörülen süre içinde ceza infaz kurumlarının düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara içtenlikle uyması,
Haklarını iyi niyetle kullanması,
Yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmesi,
Uygulanan iyileştirme programlarına göre toplumla bütünleşmeye hazır olması,
Durumunda, disiplin kurulunun olumlu görüşü ve idare kurulunun kararı ile hükümlü "iyi hâili" sayılacaktır.
20.03.2006 gün ve 2006/10218 nolu Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilip
06.04.2006 tarih ve 26131 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Tüzük'ün 134. maddesine göre disiplin eylemi nedeniyle iyi hâl kararı verilmesine engel hâller ve şikâyetler şu şekilde sayılmıştır:
-Gözlem ve sınıflandırma formunda yazılı olup da, henüz kaldırılmamış disiplin cezası bulunan hükümlü hakkında iyi hâl kararı verilemez. Hükümlünün iyi hâline ilişkin değerlendirme, ancak daha önceden verilmiş olup da disiplin cezası infaz edilmiş ve bu cezası kaldırılmış olanlar hakkında yapılabilir.
-Hükümlünün, disiplin cezasını gerektiren bir eylemi işlemiş olmasına rağmen, koşullu salıverilme tarihinde bu eyleminden dolayı disiplin soruşturması henüz sonuçlandırılmayanlar hakkında iyi hâl kararının verilip verilmemesi idari ve gözlem kurulunca takdir edilir.
-İdare ve gözlem kurulunca, hükümlü hakkında, süre belgesindeki muhtemel koşullu salıverilme tarihi de dikkate alınarak iyi hâle ilişkin olarak bir karar verilir. İdare ve gözlem kurulunca verilen bu kararlara karşı 4675 Sayılı İnfaz Hâkimliği Kanununa göre şikâyet edilebilir.
26.2.2.5. Denetim Süresinin İyi Hâlli Olarak Geçirilmesi
Koşullu olarak salıverilen hükümlünün almış olduğu cezanın geri kalan kısmı ceza infaz kurumu dışında infaz edilmektedir. Ceza Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107. maddesinin 14. fıkrasına göre hükümlünün denetim süresini kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun ve iyi hâlli olarak geçirmesi hâlinde cezası infaz edilmiş sayılmaktadır. Aynı maddenin 12. Fıkrasında ise koşullu salıverilen hükümlünün, denetim süresi içinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, hâkimin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi durumunda koşullu salıverilme kararının geri alınacağı belirtilmiştir
26.2.2.6. Koşullu Salıverme Kararının Mahkemece Verilişi
Hükümlünün koşullu salıvermeden yararlanabilmesi için bir karar verilmesi gerekir. Ancak bunun için mahkûmun talepte bulunması gerekmediği gibi rızası da aranmamaktadır. Yukarıdaki koşulların gerçekleşmesi durumunda bu konuda resen karar verilir. Koşullu salıverme konusunda karar verme yetkisi Mahkemeye aittir.
Başkaca bir idari organın bu konuda karar verme yetkisi yoktur.
Koşullu salıverme kararını vermeye hükmü veren Mahkeme, hükümlü başka yerde ise oradaki aynı dereceli Mahkeme görevli ve yetkilidir. (İnfaz Kanunu m.İ07/ll)
Koşullu salıverme kararından önce, bu kararın verilmesinde dikkate alınmak üzere hükümlü hakkında ceza infaz kurumu idaresi tarafından gerekçeli rapor hazırlanır. Mahkeme bu raporu yaptığı inceleme ve değerlendirme sonucunda uygun bulursa hükümlünün koşullu salıverilmesine dosya üzerinden karar verir. (İnfaz kanunu m. 107/11)
Ancak Mahkeme yaptığı değerlendirme sonucunda raporu uygun bulmadığı takdirde hükümlünün cezasını infaz kurumunda çekmesine karar verir ve gerekçesini kararında gösterir. (İnfaz kanunu m.107/11)
Mahkeme ceza infaz kurumu idaresinin raporu ile bağlı değildir.
Keza Cumhuriyet Savcılığınca hesaplanan şartla tahliye tarihi ile de bağlı olmayıp şartla tahliye tarihinin yanlış belirlendiği kanaatine ulaşırsa doğru gördüğü tarihi baz alarak şartla tahliye kararı da verebilir.
Mahkeme tarafından hükümlünün koşullu salıverilmesine karar verilmesi hâlinde bu karar derhâl yerine getirilir ve hükümlü salıverilir.
26.2.2.7. Suça Sürüklenen Çocuklara İlişkin Özel Hükümler
Koşullu salıverilme süresinin hesaplanmasında, hükümlünün on beş yaşını dolduruncaya kadar infaz kurumunda geçirdiği bir gün, iki gün olarak dikkate alınacaktır. (İnfaz Kanunu m. 107/5)
19/12/2006 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5560 Sayılı Yasanın 28.maddesiyle değişiklik yapılmazdan önce yaş sınırı olarak "on sekiz" kabul edilmiş idi.
İnfaz Kanunu'nun 107/4. maddesinde örgütlü suçlardan mahkûm kişilerin infazı için özel infaz süreleri belirlendiği yukarıda belirtilmiş idi. 27/07/2010 tarih ve
6008 Sayılı Kanunun 9. maddesi ile getirilen düzenleme karşısında suça sürüklenen çocuklar açısından 107/4.madde hükümleri uygulanmayacaktır.
Keza TCK'nın 58/5. maddesi gereğince suç tarihinde 18 yaşından küçük olduğu anlaşılan sanıklar hakkında TCK'nın 58/9. maddesinin uygulanmasına karar verilemeyeceği de dikkate alındığında suça sürüklenen çocuklar açısından özel infaz süreleri değil, 107/2 - 3. maddelerinde belirtilen genel infaz süreleri uygulanacaktır.
26.2.2.8. Şartla Salıverilmeden Yararlanamayanlar
a. Tutuklu veya hükümlü iken firar veya ayaklanma suçundan mahkûm edilmiş bulunanlar ile disiplin cezası olarak üç defa hücre hapsi cezası almış olanlar, bu disiplin cezaları kaldırılmış olsa bile şartla salıverilmeden yararlanamazlar (3713 Sayılı K. m.17/2).
b. Denetim süresi içerisinde yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi veya hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlenmesi nedeniyle koşullu salıverilmesi geri alınan hükümlünün cezasını tekrar çekmeye başlaması durumunda bu mahkûmiyet kararı ile ilgili olarak hükümlü bir daha koşullu salıvermeden yararlanamaz. Ancak bu hüküm kişinin işlediği sair suçlardan dolayı mahkûm olduğu cezaların infazı açısından koşullu salıvermeden yararlanmasına engel teşkil etmemektedir. (5275 Sayılı K.m.107/13)
c. 5237 sayılı TCK'nın İkinci Kitap, Dördüncü Kısım, "Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar" başlıklı Dördüncü Bölüm, "Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar" başlıklı Beşinci Bölüm, "Milli Savunmaya Karşı Suçlar" başlıklı Altıncı Bölüm altında yer alan suçlardan birinin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi dolayısıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde, koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz. (5275 Sayılı K.m.107/16)
d. Hakkında ikinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanmasına karar verilen hükümlü koşullu salıverilmeden faydalanamayacaktır. (5275 Sayılı K. m.108/3)
Terörle Mücadele Kanunun 17/4 maddesi uyarınca; bu kanun kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar, hükümlerinin kesinleşme tarihinden sonra bu Kanunun kapsamına giren bir suçu işlemeleri hâlinde, şartla salıverilmeden yararlanamazlar.
e. Ölüm cezaları, 14/7/2004 tarihli ve 5218 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile değişik 3/8/2002 tarihli ve 4771 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunla müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülen terör suçluları ile ölüm cezaları ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülen veya ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezasına mahkûm olan terör suçluları koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanamaz. Bunlar hakkında ağırlaştırılmış müebbet ağır hapis cezası ölünceye kadar devam eder.
26.2.3. Örgütlü Suçlar ve Terör Suçlarından Hükümlü Olanların Konulacakları Ceza İnfaz Kurumları
5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun'da ceza infaz kurumları, açık ceza infaz kurumları, kapalı ceza infaz kurumları, yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları şeklinde sınıflandırılmıştır.
Söz konusu Kanunun 9/1. maddesine göre; Yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları, iç ve dış güvenlik görevlilerine sahip, firara karşı teknik, mekanik, elektronik ve fizikî engellerle donatılmış, oda ve koridor kapıları sürekli kapalı tutulan, ancak mevzuatın belirttiği hâllerde aynı oda dışındaki hükümlüler arasında ve dış çevre ile temasların geçerli olduğu sıkı güvenlik rejimine tâbi hükümlülerin bir veya üç kişilik odalarda barındırıldıkları tesislerdir.
5275 Sayılı Kanunun 9/2. maddesine göre ise; Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar ile süresine bakılmaksızın, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya bu örgütün faaliyeti çerçevesinde, Türk Ceza Kanununda yer alan; İnsanlığa karşı suçlardan (madde 77, 78), Kasten öldürme suçlarından (madde 81, 82), Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188), Devletin güvenliğine karşı suçlardan (madde 302, 303, 304, 307, 308), Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315) mahkûm olanların cezaları, bu kurumlarda infaz edilir.
Bu düzenleme ile terör-örgütlü suçların listesi karşılaştırıldığında; terör-örgütlü suç olarak işlenip 5275 Sayılı Kanunun 9/2. maddesi kapsamında kalan suçlardan mahkûm olanların cezalarının Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumlarında çekileceği, terör-örgütlü suç olsa dahi yasada sınırlı sayıda sayılan suçlar arasında yer almayan suçlardan mahkûm olan hükümlülerin ise yasada belirtilen diğer ceza infaz kurumlarında cezalarını çekecekleri sonucuna ulaşılmaktadır.
AİHS'nin 3. Maddesine göre "Hiç kimse işkenceye ya da insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele ya da cezaya tabi tutulamaz."
AİHM bu konuda "Mahkeme'nin birçok vesileyle belirttiği gibi Sözleşme'nin
3. maddesi, demokratik toplumun temel değerlerinden birini içermektedir. Sözleşme, terörizm ve örgütlü suçlarla mücadele gibi en zor şartlarda bile işkenceyi, insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele ve cezayı mutlak bir biçimde yasaklamaktadır. Sözleşme'nin ve 1 ve 4 sayılı Protokollerin maddi haklarla ilgili birçok hükmünden farklı olarak 3. madde, hiçbir istisnaya ve 15. maddeye göre ulusun yaşamını tehdit eden olağanüstü durumda bile askıya almaya yer vermemektedir..." şeklinde karar vermiştir.
Ancak AİHM "kişinin güvenlik, disiplin veya koruma amaçlı olarak tecrit edilmesi ve bu esnada diğer mahpuslarla irtibatının sınırlandırılması hatta tamamen kısıtlanması tek başına 3. Maddenin ihlalini teşkil etmediği"ne karar vermiştir.
26.2.4. Örgütlü Suçlar-Terör Suçlarından Hükümlü Olanların Yer Gösterme Amaçlı Olarak Cezaevi Dışına Çıkarılmaları
5275 Sayılı İnfaz Kanunu'nun 92/2. maddesi uyarınca; 5271 sayılı Kanunun 250/1. Maddesinde yer alan suçlarla ilgili olarak alınan bilgilerin doğruluğunun araştırılması bakımından zorunlu görülen hâllerde, hükümlü veya tutuklular, rızaları alınmak koşuluyla, ilgili makamın ve Cumhuriyet Başsavcılığının talebi üzerine hâkim kararı ile geçici sürelerle ceza infaz kurumundan alınabilirler. Bu süreler, hükümlü veya tutuklu dinlendikten sonra işin niteliğine göre, her defasında dört günü ve hiçbir surette on beş günü geçmemek üzere hâkim tarafından tayin olunur ve hükümlülük
ve tutuklulukta geçmiş sayılır. Ceza infaz kurumundan ayrılış ve dönüşlerinde hükümlü veya tutuklunun sağlık durumu doktor raporu ile tespit edilir. Yer gösterme sırasında yapılan işlemlere ilişkin belgelerin bir örneği ilgilinin dosyasında muhafaza edilmek üzere Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir.
6352 Sayılı Kanun ile CMK.'nun 250. Maddesi yürürlükten kaldırılmış tır. 6526 sayılı Kanunla ise TMK 10. Madde ile görevlendirilen ağır ceza mahkemeleri kaldırılmıştır. Ancak yine de söz konusu suçlar yönünden hükümlünün yer gösterme gerekçesi ile cezaevi dışına çıkarılabileceği söylenebilir.