14.5. Şüpheli Dışındaki Diğer Kişilerle İlgili Arama (CMK 117)

14.5.    Şüpheli Dışındaki Diğer Kişilerle İlgili Arama (CMK 117)

CMK 117'deki diğer kişilerden kasıt, şüpheli ve sanık dışındaki kişilerdir. Bu ifade tüzel kişileri ve resmî makamları da kapsar. Diğer kişilerin aranmasına ilişkin Kanun ayrıca iki koşul öngörmektedir. Bu koşullar mevcut değilse yapılan arama hukuka aykırı olacaktır. Bunlar;

Diğer kişilerle ilgili arama, şüpheli veya sanığın yakalanabilmesi veya suç delillerinin elde edilebilmesi amacı ile yapılabilir (CMK 117/1).

•          Şüpheli veya sanığın yakalanması amacıyla aramanın yapılması hâlinde, arama kararında aranan kişinin kimliği belirtilmiş olacağından, kararda belirtilmeyen kişinin aranması hukuka aykırıdır.

•          Diğer kişilerle ilgili aramanın yapılabilmesi için aranılan kişinin veya suçun delillerinin belirtilen yerlerde bulunduğunun kabul edilebilmesine olanak sağlayan olaylar (makul şüphe) var olmalıdır (CMK 117/2).

Bu sınırlamanın aranmadığı yerler de vardır: şüphelinin veya sanığın bulunduğu yerlerde ve izlendiği sırada girdiği yerlerde diğer kişilerle ilgili arama yapılabilir (CMK 117/3).

Diğer kişilerle ilgili aramaların yapılabilmesi arama genel şartlarına bağlı olduğu için, hâkim kararı ve yazılı emir alma kuralı (CMK 119/1) burada da geçerlidir. Kolluk kendiliğinden arama yapamaz (Anayasa m. 20, 21)