13.2. Adli Kontrol Kararı Verilmesi İstemi (CMK 110_1)

13.2.    Adli Kontrol Kararı Verilmesi İstemi (CMK 110/1)

Adli kontrol kararı tutuklama kararı kadar önemli bir karardır. Bu tedbire tali ceza muhakemesi yapılarak hâkim tarafından verilir. Ceza muhakemesinin temel prensibi yargılama makamının kendiliğinden karar verememesi, istem üzerine karar vermesidir. Bu nedenle, adli kontrol kararının verilmesi için de istem gerekir. İstem şüpheli tarafından yapılabileceği gibi Cumhuriyet savcısı tarafından da ileri sürülebilir.

Savcının sulh ceza hâkiminden tutuklama kararı verilmesini istediği durumlarda hâkimin kendiliğinden adli kontrol kararı verip veremeyeceği konusu tartışmalıdır. Bizce istek dışı karar verememe ilkesi burada da geçerlidir.

Adli kontrol kararı tutuklama koşullarının oluştuğu durumlarda orantılılık ilkesi gereği verildiğinden, tutuklama kararı verebilen bütün makamlar adli kontrol kararı verebilir. Soruşturma evresinde sulh ceza hâkimi (CMK 110/1), kovuşturma evresinin her aşamasında da, görevli ve yetkili diğer yargı mercileri tarafından verilebilir (CMK 110/3).

Tutuklama kararı gibi bir karar olan adli kontrol kararının şüphelinin de hazır bulunduğu bir celsede yüzüne karşı verilmesi prensiptir. Bununla birlikte, alternatif bir tedbir olması nedeniyle, şüpheli veya sanığın hazır bulunmadığı bir oturumda gıyaben verilmesi de kabul edilebilir.

Adli kontrole mahkeme tarafından karar verilse dahi itiraz edilebilir (CMK111/2).