4.5. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Terörle Mücadeledeki Yaklaşımı

4.5.      Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Terörle Mücadeledeki Yaklaşımı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, terörizmin önlenmesi ya da teröristlerin cezalandırılmasına yönelik doğrudan görev ve sorumluluğu olan bir mahkeme değildir. AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde güvence altına alınan bireysel hakların Sözleşmeye taraf olan kırk dört devlet tarafından ihlal edildiği iddialarını inceleyerek karara bağlayan uluslararası bir organdır.

Bu bağlamda AİHM, üye devletlerin, terörle mücadele ederken bireylerin AİHS ile güvence altına alınan haklarının ihlal edilip edilmediğini inceleyerek bu yöndeki başvuruları karara bağlamaktadır.

AİHM, terörle mücadelede AİHS çerçevesinde insan haklarının ihlal edilmemesi gerektiğini birçok kararında ifade etmiştir. Terörle mücadele sırasında da yaşam hakkına saygı gösterilmesi ve öldürme ile son bulan eylemin mutlak zorunluluk sonucu olması gerektiği (McCann, Frawell & Savage / İngiltere, 27 Eylül 1995; Aytekin / Türkiye, 18 Temmuz 1997); terörle mücadalede her şeyin meşru olmadığı ve terörizmle mücadele gerekçesiyle de olsa taraf devletlerin gerekli gördükleri her türlü tedbiri alamayacakları (Klass ve diğerleri / Almanya, 6 Eylül 1978); işkence yasağının terörle mücadele ederken de sürdüğünü ve terör saikiyle işlenen suçların doğasından gelen güçlükler ve soruşturmanın gereklerinin bireyin vücut bütünlüğüne müdahâleye gerekçe oluşturmayacağı (Tomasi / Fransa, 27 Agustos 1992, Ribitsch / Avusturya, 4 Aralık 1995); terör suçu sanıklarının hürriyetlerinin makul şüphe olmadan sınırlanamayacağı (Brogan ve diğerleri / Birleşik Krallık, 29 Kasım 1998; Sakık ve diğerleri / Türkiye, 26 Kasım 1997); terör suçu sanığının da aile yaşamına saygı gösterilmesi hakkına sahip olduğu (McVeigh & diğerleri); ifade özgürlüğü konusunda ölçütün 'şiddet çağrısı' olduğu (İncal / Türkiye, 9 Haziran 1998) bu kararlarına örnek olarak gösterilebilir.

Yine uluslararası belgelerde terör suçuyla ilgili olarak dikkat çeken husus, bu suçlarla ilgili soruşturma ve yargılama işlemlerinin temel hak ve özgürlüklere müdahâle edilmeden yürütülmesine ilişkindir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları bu konuda kapsamı ve sınırları belirleyici bir konuma sahiptir.