12.4. Katalog Suçlar (CMK 100_3)

12.4.    Katalog Suçlar (CMK 100/3)

Katalog suçlarda ilk tutuklama kararı verilirken, ağır suçlarda tutuklama nedelerinin gerçekleştiği karinesine dayanılabilir (mecburiyet yoktur), fakat tutukluluk durumunun uzatılması kararı verilirken, hem başlangıçtaki şüphenin daha da kuvvetlenmiş olması, hem de tutuklama nedenlerinin somut olgularla desteklenerek gerekçelendirilmesi gerekir (AHİM Mooren-Almanya).

12.4.1. Ağır Suçlarda Tutuklama Kararı Verilmesi

Ceza Muhakemesi Kanunu'nda tutuklama sebepleri öncelikle şüpheli veya sanığın "kaçması" veya "saklanması" veya "kaçacağı şüphesini uyandıran" somut olguların bulunması şeklinde belirtilmiş (CMK 100/2-a), ikinci olarak da şüpheli veya sanığın davranışları, delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme; tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapma girişiminde bulunduğu hususlarında kuvvetli şüphe oluşturması hâlinde de tutuklama nedeni bulunduğu kabul edilmiştir (CMK 100/2-b).

Fakat Kanunda katalog hâlinde sayılan bazı suçlarda, bu suçların islendiği hususunda kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı hâlinde tutuklama sebebinin "var sayılabileceği" kabul edilmiştir (CMK 100/3).

Bu hâle tutuklama nedeni mevcut olmadan tutuklama da denilmektedir,

12.4.2. Katalog Suçlarda Uzatma Kararı Verilirken Tutuklama Nedeni Gerekçelendirilmelidir

Ağır suçlardaki kanuni karine ilk tutuklama kararı verilirken geçerlidir Tutukluluk durumunun davamına karar verileceği zaman, aradan geçen zaman zarfında soruşturma ve kovuşturma makamlarının delil toplamak fırsatları bulunduğu için, uzatma kararlarında kaçma şüphesinin ve delil karartma şüphesinin diğer tutuklama kararlarında olduğu gibi, somut olgulara dayanılarak gerekçelendirilmesi lazımdır.

Bu nedenle, CMK 100/3 hükmü "mecburi tutuklama" olarak algılanmamalı, "katalog suçlardan biri sözkonusu ise, mutlaka tutuklama tedbirine başvurulmalıdır", şeklinde yorumlanmamalıdır.